firak kaidesi

Makaleyi PDF formatında kaydet


Kaide-i firak (Arapça: قاعدة الفراغ) bir farizanın bitmesinden sonra onun sıhhatine dair şüphe edilmesinde kullanılır.


Tanım

[Düzenle]

Fıkıh kaidelerinin en meşhurlarından biridir, bir amelin yerine getirilmesinden sonra doğru olup olmadığı noktasında (amelin sıhhatinde) şüphe edilirse sahih olduğuna hükmedilir ve burada kullanılan kaidenin adı firak kaidesidir. Yani amelin yerine getirildiği noktasında her hangi bir şüphe bulunmaz ve sadece sahih yerine getirilip getirilmediği hususunda şüphe edilirse firak kaidesi uygulanır ve sahih olduğuna hükmedilir, şüpheye itina edilmez.
[1] Muhammed Hüseyin Naini, Ecvedu’t-Takrirat, c. 2, s. 346    
[2] Muhammed Hüseyin Naini, Ecvedu’t-Takrirat, c. 2, s. 463    
[3] Muhammed Ruhani, Muntegu’l Usul, c. 6, s. 26    
[4] Muhammed Hüseyin Naini, Fevaidu’l Usul, c. 4, 618-626    
[5] Nasır Mekarim Şirazi, el-Gevaidu’l Fıkhiyye, c. 1, s. 212-239    
[6] Halil Kutsi Mihr, el-Furugu’l Mühimme fi Usulu’l Fıkhiyye, s. 158    


Açıklama

[Düzenle]

Eğer amelin bitmesinden sonra şüphe oluşursa ve şüphenin sebebi yapılan amelin kendisinin doğru olup olmadığı ise firak kaidesi uygulanır ama ameli yerine getirme esnasında yani bir farizanın bir bölümü geçilip diğer kısmına başlandığında önceki kısmın yerine getirilip getirilmediği hususunda şüphe edilirse “tecavüz kaidesi” uygulanır. Örneğin: namaz kılan biri namazının bitmesinden sonra bu farizasını doğru yapıp yapmadığı ve ya abdestli yerine getirip getirmediği hususunda şüphe ederse amelinin sahih olduğuna hükmeder ve şüphesine itina etmez. Ama namazın içinde rüku sırasında sure okuyup okumadığı hususunda şüphe ederse o kısmın yeri geçtiği için tecavüz kaidesi uygulanır.
[7] Hüseyin Burucerdi, Nihayetu’l Usul, s. 127-128    
[8] Ziyau’d-Din Eraki, Minhacu’l Usul, c. 5, s. 355
[9] Cafer Seccadi, Ferheng Mearif İslami, c. 3, s. 487
[10] Ruhullah Humeyni, er-Resail, cüz 1, s. 122    
[11] Muhammed Reşat, Usuli Fıkıh, s. 466
[12] Taki Tabatabai Kummi, Arauna fi Usulu’l Fıkh, c. 3, s. 489-490
[13] Taki Tabatabai Kummi, Arauna fi Usulu’l Fıkh, c. 3, s. 57    
[14] Muhammed Şirazi, el-Vusul ila Kifayetu’l Usul, c. 1, s. 525
[15] İsa Velai, Ferheng Teşrihi Istılahat Usul, s. 261
[16] Muhammed Said Bereket, el-i’cazu’l Kurani Vucuhihi ve Esrarihi, s. 183
[17] Muhammed Fazıl Lenkerani, Seyri Kamil der Usuli Fıkıh, c. 4, s. 404-420


Dipnot

[Düzenle]
 
1. ↑ Muhammed Hüseyin Naini, Ecvedu’t-Takrirat, c. 2, s. 346    
2. ↑ Muhammed Hüseyin Naini, Ecvedu’t-Takrirat, c. 2, s. 463    
3. ↑ Muhammed Ruhani, Muntegu’l Usul, c. 6, s. 26    
4. ↑ Muhammed Hüseyin Naini, Fevaidu’l Usul, c. 4, 618-626    
5. ↑ Nasır Mekarim Şirazi, el-Gevaidu’l Fıkhiyye, c. 1, s. 212-239    
6. ↑ Halil Kutsi Mihr, el-Furugu’l Mühimme fi Usulu’l Fıkhiyye, s. 158    
7. ↑ Hüseyin Burucerdi, Nihayetu’l Usul, s. 127-128    
8. ↑ Ziyau’d-Din Eraki, Minhacu’l Usul, c. 5, s. 355
9. ↑ Cafer Seccadi, Ferheng Mearif İslami, c. 3, s. 487
10. ↑ Ruhullah Humeyni, er-Resail, cüz 1, s. 122    
11. ↑ Muhammed Reşat, Usuli Fıkıh, s. 466
12. ↑ Taki Tabatabai Kummi, Arauna fi Usulu’l Fıkh, c. 3, s. 489-490
13. ↑ Taki Tabatabai Kummi, Arauna fi Usulu’l Fıkh, c. 3, s. 57    
14. ↑ Muhammed Şirazi, el-Vusul ila Kifayetu’l Usul, c. 1, s. 525
15. ↑ İsa Velai, Ferheng Teşrihi Istılahat Usul, s. 261
16. ↑ Muhammed Said Bereket, el-i’cazu’l Kurani Vucuhihi ve Esrarihi, s. 183
17. ↑ Muhammed Fazıl Lenkerani, Seyri Kamil der Usuli Fıkıh, c. 4, s. 404-420


Kaynakça

[Düzenle]

Ferhengname’i Usul’i Fıkh, Merkez’i İttilaat ve Medarik’i İslami "Kaide-i Firak'" makalesinden alıntıdır.    


Bu sayfadaki kategoriler : Fıkıh Kaideleri | Usuli Fıkıh
جعبه ابزار