Namazın Faydaları

Makaleyi PDF formatında kaydet



Namaz (Arapça: الصلاة) , İslam dini öğretileri içerisinde en önemli ibadet meselelerinden biridir. Namazın aslı, farz oluşu ve şer’i hükümleri hem Kuran’ı Kerim, hem de sünnet kaynakları açısından belirlenmiştir.


Namazın Manası

[Düzenle]

Namaz, Arapçada “Salât” tabiri ile kullanılır. Salât, lügatte dua ve ateşi körüklemek, tebrik ve övgü manalarına gelmektir. Istılahta ise bölümleri, amelleri, şartları, ahkamı ve felsefesi olan Müslümanların özel ibadetine denir.
Bir grup alime göre salâtın kökü ‘sala’ (صلاء) dır. ‘Salle’r Recul’ (O kendisini sala etti) cümlesi ‘o ibadetle kendisini Allah’ın alevlendirdiği ateşten uzaklaştırdı’ manasına gelmektedir.

Namazın Ruhu

[Düzenle]

Namazın ruhu ve felsefesi Allah’ı anmaktır. Ancak bu anma tefekküre , tefekkür de amele ulaştırmalıdır. Nitekim İmam Sadık (a. s) ‘Allah'ı anmak, pek büyük bir şeydir’ ayetinin tefsiri hakkında şöyle buyuruyor: ‘Helal ve haram konusunda Allah’ı anmaktır.’ Yani helali yerine getirirken ve haramdan sakınırken Allah göz önüne alınmalıdır.

Namazın Faydaları

[Düzenle]

Namaz, toplum ve bireyin üzerinde birçok faydası olan İslam’ın büyük ibadetlerinden biridir. Aşağıda bu faydalardan bazılarını getiriyoruz:

← Günahlardan Temizlenme Vesilesi


Namaz, günahlardan temizlenme vesilesidir. Bir hadiste şöyle gelmiştir: Allah Resulü (s. a. a), ashabına: ‘Birinizin evinin önünden suyu saf ve berrak olan bir ırmak geçse ve günde beş defa kendisini orada yıksa onda herhangi bir kir kalır mı?’ diye sorduğunda Ashap ‘Hayır’ diye cevap verdi. Bunun üzerine şöyle buyurdu: ‘Namazda tıpkı o akan su gibidir. İnsan ne zaman namaz kılsa iki namaz arasında yaptığı günahlar silinir gider. ’

← Günahın Önünde Bir Set


Namaz gelecek günahların önünde bir settir. Çünkü insanda iman ruhunu güçlendirir, takva fidanını kalpte yeşertir. İman ve takva günahların karşısındaki en güçlü siperdir. Allah Teala bu konuda şöyle buyuruyor: ‘Oku kitaptan sana ne vahiy edildiyse ve namaz kıl; şüphe yok ki namaz, insanı çirkin ve kötü şeylerden alıkoyar ve elbette Allah'ı anmak pek büyük bir şeydir. ’

← Gafletten Uyanma Vesilesi


Namaz, insanı gafletten uyandırır. Hak yolunda gidenlerin en büyük musibeti yaratılış hedefini unutması, maddi yaşam ve geçici lezzetlere dalmasıdır. Ancak namaz her gün belli aralıklarla (beş vakitte) kılındığı için insanı daima uyarır, yaratılış hedefini hatırlatır ve dünyadaki konumunun farkına vardırır. İnsanın sabah akşam her gün birkaç kere kendisini uyaran güçlü bir vesilesinin olması büyük bir nimettir.

← Çirkin Sıfatlardan Arınma


Namaz kibri ve kendini beğenmişliği giderir. Çünkü insan her gün on yedi rekat namaz kılar ve her rekatta Allah’ın karşısında iki kere alnını toprağa koyar, kendisini Onun azametinin hatta sonsuzluğunun karşısında bir zerre, bir hiç olarak görür. Gurur ve bencillik perdelerini yırtar, tekebbür ve kendini üstün görme ruhunu ezer.
Nitekim Hz. Ali (a. s) ibadetlerin felsefesini anlatan meşhur hadisinde, imandan sonra ilk ibadet olan namazın bu amaç için olduğunu söylüyor ve şöyle buyuruyor: ‘Allah imanı, insanların şirkten kurtulması, namazı da kibirden temizlenmeleri için farz etmiştir.’

← Tekamüle Erişme Vesilesi


Namaz insanların kendilerini eğitmeleri, ahlaki faziletlere ulaşmaları ve manevi tekamüle ermeleri için bir vesiledir. Zira insanı sınırlı maddi alemden ve doğanın dört duvarının içinden çıkarıp semavi melekut alemine davet eder, meleklerle sırdaş olur, hiçbir vasıta olmadan kendisini Allah’ın karşısında görür ve Onunla konuşur.

← Amellere Değer Katma


Namaz insanın diğer amellerine de değer ve ruh verir. Zira namaz halis niyet, temiz sözler, ihlaslı ameller bütünüdür. Günde beş vakit tekrar edilen bu bütün, diğer güzel amellerin de yolunu açar, ihlas ruhunu takviye eder.
İmam Ali (a. s), İbn Mülcem tarafından başından yaralandıktan sonra yaptığı vasiyette şöyle buyuruyor: ‘Allah için! Allah için! Namazı unutmayın! Çünkü namaz dininizin direğidir. ’
Çadırın direği yıkıldığında veya kırıldığında ipler sağlamda olsa nasıl faydası yoksa aynı şekilde dinin direği olan namaz da zarar görür veya yok olursa diğer amellerin de faydası olmaz. İmam Sadık (a. s) şöyle buyuruyor: ‘Kıyamette kullardan sorulacak ilk şey namazdır. Namaz kabul olursa diğer amellerde kabul olur, kabul olmazsa diğer amellerde kabul olmaz. ‘ Bunun nedeni şu olabilir: Namaz yaratılmışla yaratıcı arasındaki bağın sırrıdır. Eğer doğru olarak yerine getirilse, diğer amellerin şartı olan gurbet (yakınlaşma) kastı ve ihlas da onda yeşerir. Yoksa diğer amellerde şüpheli olur ve değeri düşer.

← Esenlik ve Asayiş Vesilesi


Namaz insana yaşadığı çevrenin her türlü iç ve dış pislikten temizleyip sağlıklı olmasını emreder. Çünkü namaz kılanın mekanı, elbisesi, üzerinde namaz kıldığı sergi, abdest ve gusül aldığı su ve yer her türlü necaset pislik, gasptan ve başkalarının hakkına tecavüz edecek şeylerden uzak olmalıdır. Zulüm, faiz, gasp, karaborsa, rüşvet, haram mal, başkalarının hak ve hukukuna tecavüz eden kimse nasıl kendisini namaza hazırlayabilir? Fıkıh kitaplarında ve hadislerde namazın kabul olmasının önünde birçok engelin olduğu zikredilmiştir. Örneğin şarap içmek bunlardan biri olup bir rivayette şöyle buyuruluyor: ‘Şarap içen kimsenin namazı, eğer tövbe etmezse kırk gün kabul olmaz. ’
Bu kabul şartlarına uyulduğunda ne kadar faydalı olacağı ortadadır.

← Yaşam Dünyasına Düzen


Namaz, insanın yaşamına düzen verir. Çünkü zamanından önce ve sonra yerine getirilirse batıl olur. Yine niyet, kıyam, rüku, secdeler vs. ahkam ve adaba riayet etmek, yaşamda düzenli olmayı tamamen kolaylaştırmaktadır.

Namazın Felsefesi ve Bir Hadis

[Düzenle]

İmam Ali b. Musa Rıza (a. s), namazın felsefesi hakkında kendisinden sorulan soruya şöyle cevap verdiler: ‘Namazın farz edilmesinin nedeni Allah’ın Rububiyetini ikrar etmek, şirk ve putperestlikle mücadele etmek, Allah’ın karşısında huzu içinde ve tevazunun son haddinde olmak, günahlara itiraf etmek, bağışlanma dilemek ve Allah’ı tazim etmek amacıyla her gün alnı yere koymak içindir. ’
İnsanın hep uyanık ve dikkatli olması namazın hedeflerinden bir diğeridir; namaz kılan gaflete düşmeyecek, sarhoş ve mağrur olmayacak, huzu ve huşu içinde olacak, din ve dünya hayatı arasındaki itidali koruyarak varlıksal hedefine doğru ilerleyecektir.
Allah’a böyle bir yöneliş ve Onun karşısında eğilmek insanı günahlardan sakındırır, fesada düşmesine engel olur.

Namazın Ruhu

[Düzenle]

Rükû, secde, kıraat ve tespihe namazın cismi desek, kalp huzuru, namazın hakikatine yöneliş ve Allah ile raz-u niyaz etmek de namazın ruhudur.
Huşu gerçekte tevazu, edep ve saygıyla birlikte olan kalp huzurundan başka bir şey değildir. Böylece müminler namaza ruhsuz bir beden olarak bakmaz, aksine bütün dikkatlerini namazın batın ve hakikatine verirler.

Dipnot

[Düzenle]
 
1. Hüseyin b. Muhammed Ragıp İsfahani, el-Müfredat Fi Garib-il Kur’an, s. 490-491, Dar-ul İlm, ed-Dar-uş Şamiyye- Dimeşk, Beyrut, 1412 h. k    
2. Hüseyin b. Muhammed Ragıp İsfahani, el-Müfredat Fi Garib-il Kur’an, s. 491, Dar-ul İlm, ed-Dar-uş Şamiyye- Dimeşk, Beyrut, 1412 h. k    
3. Ankebut, 45.    
4. Ankebut, 45.    
5. Nehcu'l Belaga, Hikmetli Sözler, 252    
6. et-Tehzib-ul Ahkam, c. 9, s. 177    
7. el-Kafi, c. 6, s. 18, hadis, 4802.    
8. Vesail-uş Şia, c. 4, s. 34    
9. el-Kafi, c. 12, s. 684, hadis, 1    .
10. Vesail-uş Şia, c. 4, s. 9.    
11. Nasır Mekarim Şirazi, Tefsir-i Numune, c. 16, s. 291-296, Dar-ul Kutub el-İslamiyye, 1374 h. ş    
12. Nasır Mekarim Şirazi, Tefsir-i Numune, c. 14, s. 204-205, Dar-ul Kutub el-İslamiyye, 1374 h. ş    


Kaynakça

[Düzenle]

İslamquest sitesi "Namazın Faydaları" makalesinden yararlanılmıştır    






جعبه ابزار