takva

Makaleyi PDF formatında kaydet


Takva (Arapça: التقوی) , İslami öğretiler içinde özel konuma sahip kavramlardandır. İnsanın doğru bir inanç sistemi oluştururken ilahi düsturları gözeterek yaşam pratiğini ona göre şekillendirmesi anlamına gelir.


Takva’nın Tanımı

[Düzenle]

Takva kelimesi ‘Veka, Yaki, Vikaye (وقی یقی وقایه) ’den gelmiş olup, insanın bir sığınığa girmesi demektir.
[1] Ragıp İsfahani, Hasan b. Muhammed, el-Müfredat fi Garibi’l-Kur’an, c. 1, s. 881, ‘Veka’ maddesi, Daru’l-İlm ed-Daru’ş-Şamiyye, Dimeşk, Beyrut, 1412 h. k    
Dini terimde ise, günahlardan korunmak manasına gelmektedir. Başka bir ifadeyle takva, nefsani meleke şeklindeki caydırıcı ve insanın içinde ortaya çıkan batıni bir güç olup, onu şehvetlerin tuğyanından ve yanlış yapmaktan korur. Tam bir takva, insanı günahlara ve haramlara düşmekten korumanın yanı sıra, şüpheli şeylerden de uzaklaştırır.

Ayetlerde Takva

[Düzenle]

Ayetlerde takva için yapılan birçok benzetmeden bazılarını aşağıda örnek olarak getiriyoruz:
1- Azık: Kuran'ı Kerim, takvayı azığa benzetmiş ve ona en güzel azık diyerek şöyle buyurmuştur: ‘Azık edinin. Şüphesiz azıkların en hayırlısı takvadır. ’
[2] Bakara, 197.    

2- Elbise: Kuran, takvayı elbiseye benzeterek ona en güzel elbise demiştir: ‘Takva elbisesi ise daha hayırlıdır’
[3] Araf, 26.    


Rivayetlerde Takva

[Düzenle]

Aynı şekilde rivayetlerde de takvanın tanımı ve özellikleri hakkında beyanlar vardır:
1- Günah tehlikesi karşısındaki sağlam kale: İmam Ali (a. s) buyuruyor ki: ‘Ey Allah’ın kulları: Takva sağlam ve fethedilmez bir kaledir. ’
[4] Nehcü’l Belaga, 157. Hutbe.    

2- İmam Ali (a. s) bir başka yerde şöyle buyuruyor: ‘Takva tempolu giden bir binek gibidir. Kontrolü ona binenin elindedir ve onu Cennetin ortasına kadar götürür. ’
[5] Nehcü’l Belaga, 16. Hutbe.    


Din Alimlerinin Görüşlerinde Takva

[Düzenle]

Bazı din büyükleri, takvayı dikenlerle dolu bir araziden geçerken eteğini tamamen toplayan ve ayağına veya elbisesine ilişmesin diye temkinle yürüyen kimsenin haline benzetmişlerdir.
[6] Ebu’l Fütuh Razi, Hasan b. Ali, Ravzu’l-Cinan ve Ravhu’l-Cenan fi Tefsiri’l-Kur’an, c. 1, s. 101, Bonyad-ı Pejuheşha-i İslami Astan-ı Kuds-u Razavi, Meşhed, 1408 h. k.    
[7] Mekarim Şirazi, Nasır, Tefsir-i Numune, c. 1, s. 80, Daru’l-Kutub el-İslamiyye, Tahran, 1374 h. ş    
Bu benzetmeden takvanın insanın bir köşede inzivaya çekilmesi manasına gelmediği, aksine halkın içinde olması, eğer toplum bozuksa kendisini ondan koruması gerektiği anlaşılmaktadır.
[8] Tefsir-i Numune, c. 22, s. 204.

İslam’da takva, ‘Mebde’ ve ‘Mead’a yani Allah’a ve ahiret gününe inanmanın alameti, insanın fazilet, iftihar ve kişiliğinin ölçüsü olarak kabul edilmiştir.
[9] Hucurat, 14.    

Kuran’a göre takva, bulunduğu yere ilim veren ilahi nurdur.
[10] Bakara, 282.    


Takvanın Merhaleleri

[Düzenle]

Bazı alimlere göre takvanın üç merhalesi vardır:
1- Nefsi, sağlam inançlara sahip olarak ebedi azaptan koruma merhalesi.
2- Farzları terk etmek de dahil her türlü günahtan uzak kalma merhalesi.
3- İnsanın kalbini haktan uzaklaştıran şeylerden uzak tutma merhalesi. Bu havassın, hatta en has kimselerin takvasıdır.
[11] Tefsir-i Numune, c. 22, s. 205.    
[12] Allame Meclisi, Biharu’l-Envar, c. 70, s. 136, Müessesetü’l-Vefa, Beyrut, 1404 h. k    


Takvanın Kısımları

[Düzenle]

Takvanın çeşitli kısımları vardır. Onlardan birkaçı şunlardır: Mal ve iktisatta takva, cinsellikte ve toplumsal konularda takva, siyasette takva, ahlakta takva vs.

Takvanın Etkileri

[Düzenle]

Takvanın insan yaşamındaki önemli ve güzel etkilerinden bazıları şunlardır:
1- İnsanın Eğitilmesi: İmam Ali (a. s) buyuruyor: ‘Takva, ruhsal bir haslet ve manevi bir eğitimdir. Onunla insan yetiştirilir. ’
[13] Nehcü’l Belaga, Muttakiler Hutbesi.    

2- Sorumluluk Bilinci: Takvalı kimse, dini görevlerin yükünden kaçmaz ve istekle onları yerine getirir, zorlukları yener.
3- Özgürlük: Takva, insanın Allah’tan başka her türlü kulluktan kurtarır. Takvalı insan şehvetlerinin karşısında dize gelmez, makam ve nefsani isteklere teslim olmaz. Dolayısıyla her türlü helaktan güvende kalır.
4- Ahirette Kurtuluşa Ermek: Takva hidayetin anahtarıdır. Takvalı kimse güzel amelleri ve hidayet yolunda yürümekle dünya saadetinin yanında uhrevi sevaplar da kazanır.

Dipnot

[Düzenle]
 
1. ↑ Ragıp İsfahani, Hasan b. Muhammed, el-Müfredat fi Garibi’l-Kur’an, c. 1, s. 881, ‘Veka’ maddesi, Daru’l-İlm ed-Daru’ş-Şamiyye, Dimeşk, Beyrut, 1412 h. k    
2. ↑ Bakara, 197.    
3. ↑ Araf, 26.    
4. ↑ Nehcü’l Belaga, 157. Hutbe.    
5. ↑ Nehcü’l Belaga, 16. Hutbe.    
6. ↑ Ebu’l Fütuh Razi, Hasan b. Ali, Ravzu’l-Cinan ve Ravhu’l-Cenan fi Tefsiri’l-Kur’an, c. 1, s. 101, Bonyad-ı Pejuheşha-i İslami Astan-ı Kuds-u Razavi, Meşhed, 1408 h. k.    
7. ↑ Mekarim Şirazi, Nasır, Tefsir-i Numune, c. 1, s. 80, Daru’l-Kutub el-İslamiyye, Tahran, 1374 h. ş    
8. ↑ Tefsir-i Numune, c. 22, s. 204.
9. ↑ Hucurat, 14.    
10. ↑ Bakara, 282.    
11. ↑ Tefsir-i Numune, c. 22, s. 205.    
12. ↑ Allame Meclisi, Biharu’l-Envar, c. 70, s. 136, Müessesetü’l-Vefa, Beyrut, 1404 h. k    
13. ↑ Nehcü’l Belaga, Muttakiler Hutbesi.    


Kaynakça

[Düzenle]

İslamquest sitesi "Takva" makalesinden yararlanılmıştır.    


Bu sayfadaki kategoriler : Ameli Öğretiler | İslami Öğretiler | Kurani Kavramlar | Ubudiyet
جعبه ابزار