Şer'i Hükümler
Makaleyi PDF formatında kaydet
Şer’i hükümler (Arapça: الاحکام الشرعیة) ,
şeriat sahibinin belirlediği kanun ve kurallar bütünüdür.
Şer’i hükümler,
mükellefin fiillerine yönelik tayin edilen şer’i kanunlardır.
[Düzenle]
Şer’i hükümler,
İslam dininin şari’i ve kanun koyucusunun fert ve toplumun dünyevi hayatı ve
ahiret hayatını düzenlemek ve ıslah etmek için belirlediği kanun ve kurallar bütünüdür.
Şer’i hükümler, doğrudan veya dolaylı olarak mükelleflerin eylemlerine atfedilen kanunlar ve Şer’i itibarlardır. Açıktır ki şer’i hükümler,
şer’i deliller aracılığıyla kulların hizmetine sunulur. Örneğin: Dinî bir yükümlülük kazandıran “Namaz kıl” hitabı…
[Düzenle]
Yapılan tanım hükmün oluşumu, inşası, beyanı, ulaştırılması ve fiiliyata ermesi gibi tüm merhaleleri içerir. Şu tanımın aksine ki “انه خطاب الشارع المتعلق بافعال المکلفین” (Şari’in, mükelleflerin fiillerine atfedilen hitabıdır). Zira bu tanım, hükmün oluşum merhalesini içermez. Ayrıca şari’in tüm hitapları şer’i hüküm değildir ve bazıları vaz’i hükümlerdir. Örneğin: cüziyat, şart ve sebep gibi hitaplar, şer’i (fiili) hükme atfedilmez.
[Düzenle]
Şer’i hükümler, farklı itibarlarda çeşitli kısımlar içerir. Bunlardan en önemlileri teklifi ve vaz’i hükümlerdir.
Mükellefin fiillerine direk olarak atfedilen gereklilikler ve gereksizliklerdir. Konusu ise mükellefin yapması gereken yahut terk etmesi gereken fiillerdir.
Teklifi hüküm beş kısma ayrılır:
Vücup,
hürmet,
istihbab,
kerahet,
ibaheBir şeyin ya da fiilin ve terk edilmesi gereken şeyin sıfatını beyan eder ve her zaman mükellefin direk fiiliyle ilişkili değildir. Daha çok teklifi hükmün konusunu oluşturur.
Vaz’i hükmün konusu bazen eşya ve ayan’i harice (dış alemdeki olgular) olabilir:
Necaset,
taharet gibi; veya mükellefin fiileri: alışverişin sıhhati, cüziyat ve
namazda rükunun erkandan oluşu gibi…
Beş teklifi hükmün dışında tüm şer’i hükümler -necaset, taharet,
sıhhat,
batıl olma,
mülkiyet,
şartiyet gibi- vaz’î hükümlerdir.
[Düzenle]
[Düzenle]
Mecmua’yı Ferheng’i Fıkhı Mutabık ba Mezheb’i Ehlibeyt (a.s), c. 1, s. 42 Ferhengname’i Usul’i Fıkh, Merkez’i İttilaat ve Medarik’i İslami "Şer’i Hükümler" makalesinden alıntıdır.
