İbn Meysem Bahrani
Makaleyi PDF formatında kaydet
İbn Meysem Bahrani (Arapça: ابن میثم بحرانی) ,
Şia dünyasının yetiştirdiği önemli şahsiyetlerden olup, özellikle
kelam alanında hem düşünceleri hem de yazdığı eserlerle meşhurdur.
İbn Meysem adıyla meşhur olan Kemaleddin Meysem b. Ali b. Meysem Bahrani,
hicri 7. yüzyılın başlarında
Bahreyn’de dünyaya gelmiştir ve 697-699’da vefat etmiştir.
İlim ve
fakihliğin beşiğinde, köklü ve meşhur bir ailede yetişmiştir.
[Düzenle]
İlim tahsiline kendi ülkesinde başladı. Sonra daha yüksek tahsil için
Bağdat’a gitti. İbn Meysem orada
Ebu’s Sadat Es’ad b. Abdulkahir b. Es’ad İsfahani,
Ali b. Süleyman Bahrani ve daha başka alimlerden ders aldı. Sonra ülkesi Bahreyn’e geri döndü ve ilim hayatının bir kısmını
inzivaya çekilerek geçirdi. Ancak
Irak uleması, onun Irak’a dönmesi ve ilim tahsil etmek isteyenlerin ondan faydalanması için ısrar edince tekrar Irak’a döndü ve ilim havzalarına ışık saçmaya başladı. Bu dönem (Irak’ta olduğu dönem) İbn Meysem’in yaşamının en önemli dönemi olup, en değerli ilmi eserlerini bu dönemde yazmıştır.
[Düzenle]
İbn Meysem, uzlete çekilen ve dünya şöhretinden uzak durarak manevi ve ilmi makamlar kazanma peşinde olan alimler sınıfındadır. O, kitap yazmakla ve Teşeyyü ve EhliBeyt’in (a. s) öğretilerinin temellerini sağlamlaştırmak için seçkin öğrenciler yetiştirmekle meşguldü.
Kemaleddin Meysem b. Ali b. Meysem Bahrani,
takvalı, dünya malından yoksun ama ilim,
ahlak,
maneviyat ve
irfan bakımından zengin bir
alimdi. Bu yöntem (inzivaya çekilme) genelde birçok alimin yaptığı iş olmasa da ve Irak alimleri onu bu konuda eleştirmiş olsalar da, o bu şekilde ilim ve maneviyatını çoğaltıyor, manevi mertebeleri kat ediyordu.
[Düzenle]
İlahi inayetler ve
Seyr-ü Süluk’un yardımıyla başta
Şerh-i Nehcul Belaga,
Kavaid’ul Meram ve
en-Necat olmak üzere birçok değerli eser yazmış ve Şia alemine bu ilmi ve manevi sermayeleri bırakmıştır.
İbn Meysem’in kişiliğini çeşitli yönlerden ele almak mümkündür.
Müslüman düşünür ve yazarların çoğu onun
fıkıh, kelam,
felsefe,
hadis ve
edebiyat gibi İslami ilimlerin çeşitli alanlarında uzman ve kendine özgü bir üslubunun olduğuna itiraf etmişlerdir. İbn Meysem ilim, ahlak ve
irfanda yazdığı eserlerle
İslam dünyasında özellikle Irak ve Bahreyn’de önemli etkiler bırakmıştır.
[Düzenle]
İbn Meysem’in Nehcul Belaga’ya yazdığı
şerh onun güçlü müfessirliğine en büyük delildir. İtikadi, irfani, ilmi ve tarihi bir şerh olan bu şerh, kendi alanında eşsiz bir eserdir. Bu özellikler, onu Nehcul Belaga’ya yazılan diğer şerh ve
tefsirlerden daha ayrıcalıklı hale getirmiştir. O, kelam, felsefe, irfan vs. ilimlere dayanarak yazdığı bu şerhle, bu ilimlere olan derin bilgisini de ortaya koymuştur.
Tevhit ve
ilahi sıfatlar için getirdiği geniş kelamî ve felsefî deliller, bu iddiayı ispatlamaktadır.
Özellikle birinci hutbedeki [Hz. Adem (a. s) [|Hz. Adem’in (a. s)]], göklerin, yerin, yıldızların yaratılışı hakkındaki görüşleri onun hicri 7. asırdaki ilimlerde ve
astronomide ne kadar derin olduğunu göstermektedir.
[Düzenle]
Kelam ve felsefe anlayışı, bu rabbani alimin dikkat çeken en önemli özelliğidir. O, bütün şartları taşıyan bir
fakih olmasının yanı sıra Şii bir filozof ve kelamcı olarak da
Teşeyyü’ün inanç ve kelam temellerini, özellikle
imameti açıklamak için büyük çaba sarf etmiştir. Kavaid’ul Meram Fi İlm’il Kelam, en-Necat’u fil-Kıyame Fi Tahkik’i Emr’il İmamet,
Şerh-i Hadis-i Menzilet, Şerh ve Tefsir’i Nehcul Belaga vs. birçok değerli eser, onun Şia’nın ilim ve kültürüne bıraktığı eşsiz çalışmalarındandır.
[Düzenle]
İrfan ve ahlak, İbn Meysem’in bir başka özelliğidir. Tevhit,
Allah’ın mukaddes zatı ve sıfatları hakkındaki görüşleri, onun irfandaki makamını gösterir. Sade yaşamı ve münzevi yapısı İbn Meysem’in irfanî yönüne bir başka delildir. Onun
biyografisini yazanlar, hakkında yeterli bilgi olmadığını söylemekteler. Bunun nedeni belki de münzevi bir hayat yaşamasından dolayıdır. Bu yüzden biyografi uzmanları fazla bilgiye sahip değildirler.
Onun bu inzivası, hem manevi Seyr’ü Süluk’a zaman ayırmasına hem de önemli ve değerli eserler yazarak
On İki İmam Şiiliği'nin ilmi temellerini sağlamlaştırmasına ve Teşeyyü aleminin geçmişiyle iftihar etmesine neden olmuştur.
[Düzenle]
İbn Meysem,
Sünni ve
Şii herkesin faydalandığı
kitaplar ve
risaleler yazan bir alimdir. Birçok alim ve düşünür onun eserlerinden faydalanmıştır. Özellikle Şerh-i Nehcul Belaga ve Kavaid’ul Meram gibi eserleri ilim havzalarında ders kitabı olarak okutulmuştur. Şia’nın büyük fakihi
Şehid-i Sani şöyle yazar:
Kerek-i Nuh’a gittiğimde, Merhum
Seyit Hasan b. es-Seyit Cafer’in yanında öğrenciyken ve ondan çeşitli ilimler öğrenirken, İbn Meysem Bahrani’nin Kavaid’ul Meram kitabını da bana okutuyordu.
[Düzenle]
O, ömrünün sonuna doğru yeniden Bahreyn’e döndü ve HK. 697-699 yılları arasında vefat etti. Orada da toprağa verildi.
[Düzenle]
[Düzenle]
İslamquest sitesi "İbn-i Meysem Bahrani" makalesinden yararlanılmıştır.
