idrak

Makaleyi PDF formatında kaydet



İdrak (Arapça: الادراک) , mantık ilminde kullanılan bir kavramdır ve mutlak ilme ve bilince işarettir.


İdrak’ın Tanımı

[Düzenle]

İdrak, mantık ilminde bulmak, ilim, bilinç edinmek, mutlak ilim ve bilgidir. Bu ister tasavvur, ister tasdik, ister akılcı, ister husuli ilim ve ister huzuri ilim ile oluşur.
Her tür ilim ve idrak, itibar kazandığı için şu iki halden muaf değildir: Ya onu herhangi bir hükümden soyut şekilde ispat veya inkar etmektir. Buna tasavvur denir. Ya da ispat veya reddetmek için bir hükümle birliktedir. Buna ise tasdik denir.
Nefis, zahiri duyulardan biriyle bir şeyi idrak ettiğinde zihinde o şeyden bir suret oluşur. Hissi olan şey ortadan kalksa bile, istediği zaman o suretin idrakı için batına yönelmesi yeterlidir.
Her idrak, nefiste bir başka idrakın oluşumu için hazırdır (yani nefiste oluşan idrak bir başka eşyanın idrak edilmesi adına bir öncüldür). Bu sebeple ikinci bir idrak her zaman ilk idrakın oluşumundan daha kolaydır.

Dipnot

[Düzenle]
 
1. Hace Nasiruddin Tusi, Muhammed b. Muhammed, Esasu’l İktibas, s. 3.    
2. Hace Nasiruddin Tusi, Muhammed b. Muhammed, Easu’l İktibas, c. 375.    
3. Hace Nasiruddin Tusi, Muhammed b. Muhammed, Easu’l İktibas, c. 376.    


Kaynakça

[Düzenle]

Hansari, Muhammed, Ferheng’i Istılahat’i Mantıki be İnzimam’i Vajename’i Fransızca ve İngilizce, s. 9    






جعبه ابزار