delil

Makaleyi PDF formatında kaydet



Delil kavramı, usul ve fıkıh ilimlerinde hükümlerin, hüccetin, şer’i kuralların ortaya çıkarılması açısından son derece önemli bir faktördür. Şer’i hükümlerin yahut hüccetin istanbatı konusunda kullanılan vesile ve araçlara delil denir.


Sözlükte Delil

[Düzenle]

Delil sözlükte mürşit ve kılavuz manasına gelir ve çoğul hali edille (deliller) diye okunur.

Terim Olarak Delil

[Düzenle]

Usul ilminde kullanılan delil, şer’i hükmü istinbat etme (çıkarma) potansiyeli olan şeye denir. Bir başka ifadeyle müçtehidi “Vicdani” olarak ya da “taabbudi” olarak gerçek hükme ulaştıran araçtır.

Tanımın Kapsama Alanı

[Düzenle]

Bu tanım hem kat’i delilleri hem de muteber zanni delilleri (emare) kapsar. Fakat Usul’i Ameli’yi (bir delile ulaşamadığı veya şüpheli durumlarda kişinin bireysel vazifesi) kapsamaz. Bazı usul alimleri şer’i hükmü, gerçek hüküm ve zahiri hükmü birlikte kapsadığına inanırlar.
[2] Muhammed Hüseyin Nainî, Ecved’ut-Takrirat, c. 1, s. 3.
[4] Abdullatif Abdullah Berzenci, et-Tearuz vet-Tercih beyn’el-Edillet’iş-Şer’iyye, c. 1, s. 24.
[5] Abdulhadi Fazlî, Mebadiî Usul’il-Fıkh, s. 17.


Dipnot

[Düzenle]
 
1. Muhammed Bakır Sadr, Buhus’un fi İlm’il-Usul, c. 1, s. 21.    
2. Muhammed Hüseyin Nainî, Ecved’ut-Takrirat, c. 1, s. 3.
3. Muhammed Bakır b. Muhammed Ekmel Behbehani, el-Fevaid’ul-Hairiyye, s. 49.    
4. Abdullatif Abdullah Berzenci, et-Tearuz vet-Tercih beyn’el-Edillet’iş-Şer’iyye, c. 1, s. 24.
5. Abdulhadi Fazlî, Mebadiî Usul’il-Fıkh, s. 17.
6. Muhammed b. Ali Curcani, et-Tarifat, s. 46.    
7. Muhammed Bakır Sadr, Durus’un fi İlm’il-Usul, c. 1, s. 72.    


Kaynakça

[Düzenle]

Ferhangname’i Usul’i Fıkıh, Merkez’i İttilaat ve Medarik’i İslami s. 130, «Edille» makalesinden alıntıdır.    






جعبه ابزار