Mudarebe
Makaleyi PDF formatında kaydet
Mudarebe (Arapça: المضاربة) ,
İslam fıkhında özellikle
muamelat bölümünde yer alan ve kişinin
helal yoldan elde ettiği kazançlar sınıfında bahsedilen bir konudur.
[Düzenle]
İslam fıkhı ıstılahında mudarebe, taraflardan birinin sermeye diğerinin ise iş gücü koyarak ve her iki kesimin de karda ortak oldukları ticari
akit ve sözleşmedir. Daha açık bir tabirle mudarebe, iki taraf arasında gerçekleştirilen taraflardan birinin diğerine sermaye vermesi ve sermaye verilen şahsın da bu sermaye ile
ticaret yapmasıdır. Elde edilen kar da daha önceden belirlenmiş bir oranda taksim edilir. Sermaye verene
malik, sermayeyi çalıştırana ise
amil denmektedir. Hatırlatmakta fayda var ki mukaddes
İslam dini,
kulların ibadet ile ilgili konularına teveccüh ve önem gösterdiği gibi geçim ve iktisadi konularına da teveccüh ve önem göstermektedir. Açıktır ki ferdin ve toplumun saadeti kulluk ve ibadettedir. Bu da doğru bir geçim ve iktisat gerektirir.
Müslüman’ın izzet ve
azameti yaratıcısına olan kulluğunda ve bunun yanında geçim, iş ve ticarette göstereceği sağlıklı ve akıllı davranışlardadır.
[Düzenle]
Allah Teâlâ buyuruyor:
"رِجالٌ لا تُلْهِيهِمْ تِجارَةٌ وَ لا بَيْعٌ عَنْ ذِكْرِ اللَّهِ وَ إِقامِ الصَّلاةِ وَ إيتاءِ الزَّكاة يَخافُونَ يَوْماً تَتَقَلَّبُ فيهِ الْقُلُوبُ وَ الْأَبْصار"
(Öyle) adamlar (vardır ki) onları ne bir ticaret, ne bir alış veriş Allâhı
zikretmekten, dosdoğru
namaz kılmaktan,
zekatı vermek den alıkoymaz. Onlar kalplerin ve gözlerin (dehşetle) döneceği gönden korkarlar.
Başka bir ayette şöyle buyuruyor:
"فَإِذا قُضِيَتِ الصَّلاةُ فَانْتَشِرُوا فِي الْأَرْضِ وَ ابْتَغُوا مِنْ فَضْلِ اللَّهِ وَ اذْكُرُوا اللَّهَ كَثيراً لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُون "
Artık namazı kılınca, yeryüzünde dağılın. Allah'ın fazlını isteyip arayın ve Allah'ı çokça zikredin; umulur ki felaha (kurtuluşa ve umduklarınıza) kavuşmuş olursunuz.
Bir rivayette şöyle geçmektedir: Kim çaba gösterip helal
rızık tahsil ederse; Allah Teala'dan
sadaka almış kimse gibidir.
[Düzenle]
Şüphesiz mudarebeden kasıt Müslümanların pazarına, ekonomisine canlılık kazandırmak; parayı piyasaya sürerek Müslümanların ticaretinin ve iş sektörünün gerilemesini önlemektir. Bu ticari akitteki bir diğer amaç ise çalışkan ve yapıcı insanların önünün açılması bu kıymetli Müslüman fertlerin işlevsiz ve fonksiyonsuz kalmasını engellemektir.
[Düzenle]
Mudarebe sözleşmesinde zarar, sermaye sahibine aittir. Ancak elde edilen kazançla uğranan zarar temin edilebilir. Eğer Amil bütün zararı veya bir kısmını temin etmeyi üstlenirse sözleşmenin sıhhati acısından bunun sözleşmede izhar edilmesi gerekir.
Mudarebe istenildiğinde fesih edilebilen sözleşmelerdendir ve bazı şartlar taşır:
1. Mudarebe akdini okumak (tarafların kabulü).
2. [[|Mükellefiyet]] şartlarını taşımak (
akîl olmak,
baliğ olmak, ihtiyar sahibi olmak (Kendi tercihlerini özgürce yerine getirebilmek)).
3. Kazanç paylaşım oranını önceden belirlemiş olmak.
4. Sermayenin
meşru işlerde kullanılması.
5. Mudarebenin kastı olan sermayenin nakit ve miktarının belirli olması.
6. Amilin bu işi gerçekleştirecek gücünün olması.
Mudarebe temiz ve bereketli bir ticarettir. İslam dininin de teyit ve onayını almıştır.
[Düzenle]
[Düzenle]
İslamuquest sitesi "Mudarebe Nedir?" adlı makalesinden yararlanılmıştır.
