Gadir-i Hum Senetleri
Makaleyi PDF formatında kaydet
Gadir-i Hum (Arapça: حديث الغدير) ,
İslam tarihinde önemli yeri olan ve son
dinin Allah Resulünün (s. a. a) bu dünyadan irtihali ile nasıl devam edeceğine dair izler taşıyan tarihi bir olaydır. Bu olay elbette taşıdığı önem hasebiyle aslı ve içeriğine dair sahih ve kesin
senetler taşımalıdır.
[Düzenle]
Gadir-i Hum olayı ve o günde
Hz. Ali’nin (a. s) Allah Resulünün (s. a. a)
halifesi olarak tanıtılması, o kadar azametli bir olaydı ki, bu tarihi olayı Resulullah’ın 110 tane
sahabesi nakletmiştir. Ancak bu demek değildir ki, o olaya şahit olan Resulullah’ın (s. a. a) binlerce sahabesinden yalnızca bu kadarı onu nakletmiştir. Bu sayı sadece
Ehl-i Sünnet hadis kitaplarında isimleri zikredilen sahabelerdir.
[Düzenle]
Gadir olayını rivayet eden 110 sahabeden bazıları şunlardır:
Ebubekir b. Ebu Kuhafe,
Ömer b. Hattap,
Osman b. Affan,
Talha,
Zübeyr,
Abdullah b. Cafer,
Abbas b. Abdulmuttalib,
Abdullah b. Abbas,
Ebu Eyyub el-Ensari,
Ebuzer Gıfari,
Selman-ı Farsi,
Ebu Kutade,
Ebu Hureyre,
Zeyd b. Erkam,
Udey b. Hatem,
Sehl b. Hanif,
Hassan b. Sabit... (Kadınlardan)
Hz. Fatıma Zehra (s. a) ,
Ümm-ü Seleme,
Aişe,
Ümm-ü Hani,
Fatıma binti Hamza..
[Düzenle]
Sahabeden sonra aralarında
Ebu Raşid,
Ebu Seleme,
Ebu Süleyman,
Mu’zen Ebu Salih de olmak üzere
Tabiin’den de 84 kişi Gadir hadisini nakletmiştir.
Daha sonraki asırlarda
alimler ve
muhaddisler de bu ölümsüz eseri korumak için azami çaba göstermiş ve her asırda bu değerli hadisi, öncekilerden dikkatle alıp kendilerinden sonraki tabakaya teslim etmişlerdir.
[Düzenle]
Ehl-i Sünnet alimlerinden 2. yüzyılda 56 kişi; 3. yüzyılda 92 kişi; 4. yüzyılda 43 kişi; 5. yüzyılda 24 kişi; 6. yüzyılda 20 kişi; 7. yüzyılda 21 kişi; 8. yüzyılda 18 kişi; 9. yüzyılda 16 kişi; 10. yüzyılda 14 kişi; 11. yüzyılda 12 kişi; 12. yüzyılda 13 kişi; 13. yüzyılda 12 kişi; 14. yüzyılda 21 kişi Gadir hadisini nakletmişlerdir ki toplam 360 kişiye ulaşmaktadır.
[Düzenle]
Gadir hadisinin ölümsüz olmasının delillerinden bir diğeri, bazı Ehl-i Sünnet alimlerinin bu hadisi nakletmenin yanı sıra onun senet ve manası hakkında da ayrıca kitaplar yazmışlardır.
Ebu Cafer Taberi (ö. h/310); büyük İslam tarihçisidir. O, ‘
el-Velayet Fi Turuki Hadis-il Gadir’ adlı kitabında bu hadisi 70’ten fazla yolla Peygamber’den (s. a. a) nakletmiştir.
Ebu’l Abbas Ahmed b. Muhammed Hamedani (ö. h/333); İbn Ukde diye meşhurdur ve ‘el-Velayet Fi Turuki Hadis-il Gadir’ adlı kitapta bu hadisi 105 kişiden nakletmiştir.
Ebubekir Muhammed b. Ömer Bağdadi (ö. h/355); Cahani diye meşhurdur. O, ‘
Men Reva Hadis-i Gadir-i Hum’ adlı kitabında Gadir hadisini 125 yolla Peygamber’den (s. a. a) getirmiştir.
Ebu Galib Ahmed b. Muhammed er-Razi (ö. h/3368) ,
Muhsin b. Hüseyin Nişaburi Hazai,
Ali b. Abdurrahman b. İsa Cerrahi Kannati ve bunların dışında Ehl-i Sünnet’ten meşhur 26 kişi daha Gadir hadisi hakkında kitaplar yazmışlardır.
[Düzenle]
Büyük
Şia alimleri de Gadir olayını
A’yan-uş Şia,
el-Gadir,
el-Muracaat,
et-Taraif,
Avamil-ul Ulum,
Bihar-ul Envar (cild: 37) ,
Abakat-ul Envar, vb. gibi önemli ve değerli kitaplarında nakletmişlerdir.
[Düzenle]
Ehl-i Sünnet alimlerinin,
tefsir,
hadis ve
tarih alanlarında yazdıkları çeşitli kitaplarda ‘Ey Peygamber, sana
Rabbinden indirilen emri bildir ve eğer bu
tebliği ifa etmezsen onun elçiliğini yapmamış olursun ve Allah, seni insanlardan korur. ’
ayetinin nüzul sebebinin Gadir-i Hum’da Hz. Ali’nin (a. s)
velayeti hakkında olduğu konusunda birçok
rivayet olduğu görülmektedir.
Fahr-i Razi kendi yazdığı tefsir kitabında İbn Abbas’tan şöyle naklediyor: Tebliğ ayeti nazil olduğunda Peygamber (s. a. a) Ali’nin (a. s) elini kaldırarak ‘Ben kimin
mevlası isem Ali de onun mevlasıdır... ’ diye buyurdu. Bu arada Ömer b. Hattap, Ali’nin (a. s) yanına gelerek O’na dedi ki: ‘Ey Ebu Talib’in oğlu, (bu makam) sana mübarek olsun! Benim ve kadın erkek bütün
müminlerin mevlası oldun. ’
İbn Kesir Dimeşki de ayetin Hz. Ali’nin (a. s) hakkında nazil olduğunu ve ardından Peygamber’in (s. a. a) Gadir hutbesini okuduğunu teyit etmiştir.
Şeyh Muhammed Reşid Rıza, kendi tefsirinde Tebliğ ayetini tefsir ederken
Ebu Said Hudri’den Maide suresi 67.
ayetin Gadir-i Hum gününde Ali b. Ebu Talip’in (a. s) hakkında nazil olduğunu söylüyor. Sonra
Berra b. Azib’in şöyle dediğini naklediyor: ‘Ben kimin mevlasıysam Ali de onun mevlasıdır. ’ sözünü Peygamber (s. a. a) söylemiştir. ’
Suyuti,
ed-Durr-ul Mensur kitabında Tebliğ ayetinin hakkında şöyle yazıyor: ‘Ebu Said Hudri diyor ki: Bu ayet Gadir-i Hum’da Ali b. Ebu Talip (a. s) hakkında nazil olmuştur. ’
-
[Düzenle]
[Düzenle]
İslamquest sitesi "Gadir-i Hum Senetleri" adlı makaleden yararlanılmıştır.
