A'lem Olmayan Müçtehidin Taklidi

Makaleyi PDF formatında kaydet



A’lem olmayan müçtehidin taklidi (Arapça: تقلید غیر اعلم) ilmi manada daha alt seviyedeki müçtehidin taklidine değinir.


Tanım

[Düzenle]

A’lem olmayan müçtehidi taklit etmek, a’lem müçtehidi taklidin karşısında olarak, şer’i hükmü elde etme gücü diğer müçtehit ve müçtehitlere nispetle daha az olan müçtehidin taklit edilmesine denir. Yani a’lem olmayan müçtehid ahkâm ve şer’i kaynaklara, hükmü çıkarma kaidelerine ve bunu kullanmaya yönelik diğerlerine göre zayıf kalan müçtehittir ki bu müçtehidin mukallidi olmaya denir.

A’lem Olmayanın Taklidi

[Düzenle]

Usul ve fıkıh alimleri a’lem olmayan müçtehidin taklit edilmesinin caizliği konusunda iki görüşe sahiptirler:
1-Yaygın görüş caiz olmadığı yönündedir.
2-Bazı usul ve fıkıh alimleri a’lem olmayan müçtehidin taklidinin caiz olduğunu savunmuştur.

Caiz Olduğunu Savunanların Delili

[Düzenle]

Bu konuda cevaz verenlerin öne sürdükleri deliller şu şekildedir:
1-Taklit konusundaki deliller; bu konudaki deliller hem a’lem müçtehidin hem de a’lem olmayan müçtehidin taklidini kapsamaktadır.
2-Sahabenin ve geçmiş nazar sahiplerinin bu konudaki davranışı; yani onlar bir müçtehidin a’lem olup olmadığını araştırmaksızın, onlar arasında ilmi açıdan fark olduğunu bilmelerine rağmen nazar sahiplerine ve müçtehitlere müracaat ediyorlardı.

İkinci Görüşün Reddiyesi

[Düzenle]

Kifayetu’l Usul kitabında caiz olduğunu savunanlara yönelik şınlar denmiştir:
«… üstün olanın öncelikli olmaının caizliği noktasında ihtilaf etmişlerdir, bazıları caiz demiş bazıları da ki sahabe arasında meşhur olan görüştür bunun caiz olmadığını savunmuştur, bu da en güçlü olan sözdür ve diğerlerinin sözünü ispatlayacak delil yoktur.
Taklit konusundaki deliller de meşruiyetini ispat ettikten sonra buna işaret etmez ve onlarda umumiyet yoktur.
[2] Muhammed Fazıl Lenkerani, Kifayetu’l Usul, c. 6, s. 405-407
[4] Muhammed Hasan Kadiri, el-Behs fi Risaleti Aşer, s. 414


Dipnot

[Düzenle]
 
1. Muhammed Kazım b. Hüsein Ahund Horasani, Kifayetu’l Usul, s. 474-475    
2. Muhammed Fazıl Lenkerani, Kifayetu’l Usul, c. 6, s. 405-407
3. Muhammed Hüseyin İsfehani, Behus fi'l Usul, c. 3, s. 39    
4. Muhammed Hasan Kadiri, el-Behs fi Risaleti Aşer, s. 414
5. Ebu’l Kasım Hoi, Misbahu’l Usul, c. 3, s. 551-552    


Kaynakça

[Düzenle]

Ferhengname’i Usul’i Fıkh, Merkez’i İttilaat ve Medarik’i İslami "Taklidi Gayri A'lem" makalesinden alıntıdır.    












جعبه ابزار