haber'i vahid

Makaleyi PDF formatında kaydet


Haber’i Vahid (Arapça: خبر الواحد), hem usul ve fıkıh ilmi hem de hadis ilminde hadislerin incelenmesi konusunda sıkça görülen ve üzerinde çeşitli görüşlerin olduğu bir kavramdır. Mütevatir ve yakînî olmayan habere denir.


Tanımı

[Düzenle]

Haber’i Vahid, mütevatir haber karşısında yer alır ve zatı itibariyle ve herhangi bir dış etken olmadan bilgi kaynağı olamayan, ravilerinin tevatür haddine ulaşmayan hadislere denir. Bu hadislerin ravisi ister bir kişi olsun ister birkaç kişi ve ister müstefiz (yani sayısı üçten çok olan) olsun ister olmasın, haber’i vahid olarak hesaplanır. Bir başka ifadeyle: Haber’i Vahid, tevatür derecesine erişmeyen ve kesinliğe delalet edecek belirtilere sahip olmayan haberdir.
[1] Muhammed Sungur Ali, el-Mu’cem’ul-Usuli, c. 2, s. 98.    


Müstefiz Olmayan Haber

[Düzenle]

Haber’i vahidin ravi sayısı üçten (bazılarına göre ikiden) az ise ona müstefiz olmayan haber denir. Eğer ravi sayısı üçten (bazılarına göre ikiden) fazla ise ona da müstefiz haber denir.

Ravi Bakımından Haber’i Vahid Çeşitleri

[Düzenle]

Ravi bakımından haber’i vahid dört kısımdır: Haber’i Sahih, Haber’i Hesen, Haber’i Muvassak, Haber’i Zayıf

Nükte

[Düzenle]

Bazen haber’i vahidden maksat, ravilerinin zayıflığından veya mana açısından… ötürü Haber’i Zayıf (zayıf haber)dir. Bu kullanım şekli yukarıda bahsettiğimiz şeklinden daha özeldir.
[2] Hasan b. Zeynuddin, Mealim’ud-Din ve Melaz’ul-Müctehidin, s. 180.    
[3] Muhammed Taki Hekim Tabatabai, el-Usul’ul Amme lil-Fıkh’il Mukarin, s. 205.    
[4] Muhammed Emin Murtaza, Feraid’ul-Usul, c. 1, s. 108.
[5] Muhammed Rıza Muzaffer, Usul’ul-Fıkh, c. 2, s. 68-69.    
[6] Abdülkerim Hairi, Durer’ul-Fevaid, s. 379.
[7] Muhammed b. Muhammed Gazali, el-Mustesfa min İlm’il-Usul, c. 1, s. 145.
[8] Abdulhadi Fazlî, Mebadiî Usul’il-Fıkh, s. 28.
[9] Muhammed Huzri, Usul’il-Fıkh, s. 266.
[10] Muhammed Ebu Zühre, Usul’ul-Fıkh, s. 200.
[11] Nasır Mekarim Şirazi, Envar’ul-Usul, c. 2, s. 163.    
[12] Ali Taki Haydari, el-İstinbat, s. 194.    
[13] Ali Meşkini Tahrir’ul-Mealim, s. 163.


Dipnot

[Düzenle]
 
1. ↑ Muhammed Sungur Ali, el-Mu’cem’ul-Usuli, c. 2, s. 98.    
2. ↑ Hasan b. Zeynuddin, Mealim’ud-Din ve Melaz’ul-Müctehidin, s. 180.    
3. ↑ Muhammed Taki Hekim Tabatabai, el-Usul’ul Amme lil-Fıkh’il Mukarin, s. 205.    
4. ↑ Muhammed Emin Murtaza, Feraid’ul-Usul, c. 1, s. 108.
5. ↑ Muhammed Rıza Muzaffer, Usul’ul-Fıkh, c. 2, s. 68-69.    
6. ↑ Abdülkerim Hairi, Durer’ul-Fevaid, s. 379.
7. ↑ Muhammed b. Muhammed Gazali, el-Mustesfa min İlm’il-Usul, c. 1, s. 145.
8. ↑ Abdulhadi Fazlî, Mebadiî Usul’il-Fıkh, s. 28.
9. ↑ Muhammed Huzri, Usul’il-Fıkh, s. 266.
10. ↑ Muhammed Ebu Zühre, Usul’ul-Fıkh, s. 200.
11. ↑ Nasır Mekarim Şirazi, Envar’ul-Usul, c. 2, s. 163.    
12. ↑ Ali Taki Haydari, el-İstinbat, s. 194.    
13. ↑ Ali Meşkini Tahrir’ul-Mealim, s. 163.


Kaynakça

[Düzenle]

Ferhangname’i Usul’i Fıkıh, Merkez’i İttilaat ve Medarik’i İslami, s. 447. «Haber’i Vahid» makalesinden alıntıdır.    


Bu sayfadaki kategoriler : Fıkıh Kavramları | Hadis İlmi | Hadis Kavramları | Hadis Türleri | Sünnet | Usul ve Fıkıh
جعبه ابزار