Kuran'da Dağlar
Makaleyi PDF formatında kaydet
Kuran’da dağlar ifadesi,
Kuran’ı Kerim’in yeryüzü hakkında verdiği bilgilerden bir kısma işaret eden
ayetlere yöneliktir ve dağlar için değişik faydalar ve nitelikler dikkate alınmıştır. Dağların, yeryüzüne çakılmış çiviler misalinde olmaları bu niteliklerden bir tanesidir.
[Düzenle]
İlkin dağların yeryüzünde üstlenmiş oldukları rolü anlatan ayetleri gözden geçirmeliyiz. Bu ayetlerde hangi özelliklere ve niteliklere işaret edildiğine bakılmalı ve daha sonra dini öğretilerin ve günümüz dünyasında kabul görülmüş gerçekleri dikkate alarak bu rolü incelemeye tabi tutacağız.
[Düzenle]
Kuran’ı Kerim’de yeryüzünde dağların üstlenmiş oldukları rolden bahseden ayetler ve sahip oldukları faydaları ve nitelikleri anlatan birçok ayet var olmaktadırlar
Dağlar sığınaklar ve evler şeklinde, hem insanlar hem de diğer hayvanlar tarafından istifade edilen varlıklardır:
Allah, yarattıklarından sizin için gölgeler yaptı ve dağlarda da sizin için barınaklar var etti.
Rabbin, bal arısına şöyle ilham etti: “Dağlardan, ağaçlardan ve insanların yaptıkları çardaklardan (kovanlardan) kendine evler edin. ”
Kuran’ı Kerim, değişik türlerden taşlar ve topraklar ve farklı renklerle dağlardan bahseder:
Görmüyor musun ki, Allah gökten su indirdi. Biz onunla türlü türlü ürünler çıkardık. Dağlardan da beyaz, kırmızı (birbirinden farklı) çeşitli renklerde yollar (katmanlar) var, simsiyah taşlar da var.
Dağlar, zahiri görünüşlerindeki sebatın tam tersine hareket halindedirler:
Dağları görürsün, onları hareketsiz sanırsın. Halbuki onlar bulutların geçişi gibi hareket ederler.
Dağlar, Allah ı
tespih ve Onu hamdü-sena etmekle meşguldürler:
Davut ile birlikte, Allah’ı tespih etmeleri için dağları ve kuşları onun emrine verdik. Bunları yapan bizdik.
Kendisiyle birlikte tesbih etsinler diye biz, dağları ve toplanıp gelen kuşları Davut’un emrine verdik. Onların her biri Allah’a yönelmişlerdi.
Görmedin mi ki şüphesiz, göklerde ve yerde olanlar, güneş, ay, yıldızlar, ağaçlar, hayvanlar ve insanların birçoğu Allah’a
secde etmektedir.
Andolsun, Davut’a tarafımızdan bir lütuf verdik. “Ey dağlar! Kuşların eşliğinde onunla birlikte tespih edin” dedik.
Dağlar yeryüzüne yönelik çiviler misalinde görev yapmaktadırlar:
Biz, yeryüzünü bir döşek, dağları da (yeri dengede tutan) kazıklar yapmadık mı?
Dağlar yeryüzünü dağılmaktan koruyor ve itidalini sağlamaktadırlar:
Sizi sarsmaması için yeryüzünde sağlam dağlar; yolunuzu bulmanız için de nehirler, yollar ve nice işaretler meydana getirdi. İnsanlar yıldızlarla da yollarını bulurlar.
Onları sarsmasın diye yere de sabit dağlar yerleştirdik.
Yeryüzüne de, sizi sarsmasın diye sabit dağlar yerleştirdi ve orada her türlü canlıyı yaydı.
Son olarak birçok ayette dağların
kıyametin gerçekleşeceği günde hangi duruma gireceğinden ve yerle bir olacağını anlatmaktadırlar:
Dağları yürüteceğimiz ve senin yeryüzünü çırılçıplak göreceğin günü bir hatırla.
(Ey
Muhammed! ) Sana dağların (kıyamet günündeki) halini soruyorlar. De ki: “Rabbim onları toz edip savuracak. ”
Yeryüzü şiddetle sarsıldığı, dağlar parça parça dağılıp saçılmış toz olduğu ve siz de üç sınıf olduğunuz zaman, O, (kimini) yükseltir, (kimini) alçaltır.
Göğün, erimiş maden gibi ve dağların atılmış renkli yün gibi olacağı günü hatırla.
[Düzenle]
Yukarıda naklettiğimiz ayetler esasınca Kuran'da kullanılan dağlar hakkında bazı bilgilere ulaşabiliriz.
İnsanların ve diğer hayvanların içinde barındığına ve farklı ve türlü madenlerin dağlarda saklı olduğuna işaret eden ayetlerin birinci ve ikinci kısmı ispatlanmaya gerek duyulmayacak kadar çok açık şeylerdir.
Ayetlerin işaret ettiği üçüncü nokta yani dağların hareket halinde olduğuna söyleyen ayetlerin bu iddiasını her ne kadar geçmişte çok garip sayılabilirdi ama günümüz dünyasında bilimle ispat edilmiştir. Zira kıtaların hareket halinde, birbirinden zamanla bir şekilde ayrıldığı dikkate alındığında, bu durumun garipsenecek bir durum olmadığı açıktır.
Hakeza; daha küçük çapta dağların yerinden kaydığını ve aralarında çatlakların gerçekleştiğini müşahede ediyoruz. Dolayısıyla dağların hareket halinde olduğu iddiasını ispatlamak pek zor değildir.
Bu kısımda dağların Allah’ı hamdü-sena ettiği iddiası vardır ve Kuran’ın
nassına göre diğer varlıkların ibadeti gibi bu durum, birçok insan için idrak edilemez.
Yedi gök, yer ve bunların içinde bulunanlar Allah’ı tespih ederler. Her şey O’nu hamd ile tespih eder. Ancak, siz onların tespihlerini anlamazsınız.
Beşinci ve altıncı bölümde işaret edilen konular bağlamındaki ayetleri anlamak bizim anlayabileceğimiz alana giriyor. Bu bağlamda şunu söylemek mümkündür: Kuran’ın nüzul döneminde insanların dağların yeryüzündeki istikrarı niteliğiyle alakalı pek bilgileri olmamasına rağmen Kuran’ın bazı ayetleri bazı konulara işaret etmiştir ki daha sonra bu konuların doğru olduğu tespit edilmiştir. Dağların yeryüzünde çiviler misalinde olan konu bu konulardan bir tanesidir. "dağları da birer kazık yapmadık mı"
Kuran’ı Kerim’in maksadının, dağların çiviler olduğu şeklinde olmadığı çok açıktır. Zira insanlar tarafından müşahede edilen birçok dağın çiviler gibi olmadığı rahatlıkla anlaşılmaktadır. Kuran’ı Kerim şunu anlatmaktadır ki dağlar çivilerin rolünü üstlenmektedirler. Bu konu dağların yeryüzünde dikildiğini (Devenin nasıl yaratıldığına, göğün nasıl yükseltildiğine, dağların nasıl dikildiğine, yeryüzünün nasıl yayıldığına bir bakmazlar mı?)
ve sağlam (Dağları sağlam bir şekilde yerleştirdi.)
olduğunu açık bir şekilde dile getiren diğer ayetlerden den anlaşılıyor.
Yedinci kısımda işaret edilenin ilmi de Allah katında ve bir bölümüne işaret edilmektedir. Bu nedenle maddi ve fiziksel yollarla ispatlayamayız.
Kuran’ı Kerim’de işaret edilen bir diğer nokta da şudur: Yeryüzüne çiviler misalinde çakılmış olan dağlar var olmasaydı, yeryüzünün jeolojik yapısı bozulurdu. Dolayısıyla üzerinde yaşam imkânsız hale gelirdi. Ayetlerdeki; "en Temide bikum" ve "en Temide bihim" tabirlerinden denge manası çıkmaktadır. Ancak dengesizlik nedir? Acaba yerin dengesiz oluşu ve Onun varoluşun (mevcut) istikametinden sapması anlamında mıdır? Ya çok şiddetli tufanların esmesiyle bu kürenin üzerindeki eşyaların sarsılması anlamında mıdır? Veya …? Her halükarda Kuran’ı Kerim’de ve
rivayetlerde kabul görülmüş ve açık bir şekilde
kendisine işaret edilen şey şudur: Yeryüzünün çiviler misalinde dağlarla çakılması yeryüzündeki yaşamın sistemli ve bir düzen içinde yürümesini sağlamış olmasıdır. Farklı ve değişik kitaplarda
bu konuyla alakalı daha fazla bilgiler sunulmaktadır. İsterseniz bu kaynaklara da müracaat edebilirsiniz.
[Düzenle]
[Düzenle]
İslamquest sitesi "Kuran'da Dağlar ve Özellikleri" adlı makaleden yararlanılmıştır.
